*Già sao cho sướng*
*Già thì khổ, ai cũng biết. Sanh bệnh lão tử! Nhưng già vẫn có thể sướng.
Muốn sống lâu thì phải già chớ sao! Già có cái đẹp của già. Trái chín cây
bao giờ cũng ngon hơn trái giú ép. **Cái sướng đầu tiên của già là biết
mình… già, thấy mình già, như trái chín cây thấy mình đang chín trên cây.
Nhiều người chối từ già, chối từ cái sự thật đó và tìm cách giấu cái già
đi, như trái chín cây ửng đỏ, mềm mại, thơm tho mà ráng căng cứng, xanh lè
thì coi hổng được.*
*Mỗi ngày nhìn vào gương, người già có thể phát hiện những vẻ đẹp bất ngờ
như những nếp nhăn mới xòe trên khóe mắt, bên vành môi, những món tóc lén
lút bạc chỗ này chỗ nọ, cứng đơ, xơ xác… mà không khỏi tức cười! Quan sát
nhìn ngắm mình như vậy, ta mới hiểu hai chữ “xồng xộc” của Hồ Xuân Hương:*
*“Chơi xuân kẻo hết xuân đi.Cái già xồng xộc nó thì theo sau!” .*
*Có lẽ nữ sĩ lúc đó mới vào lứa tuổi 40! Thời ta bây giờ, 40 tuổi lại là
tuổi đẹp nhất. Phải đợi đến 80 mới gọi là hơi già. Trong tương lai, khi
người ta sống đến 160 tuổi thì 80 lại là tuổi đẹp nhất! **Tuy vậy, thực tế,
già thì khó mà sướng. Con người ta có cái khuynh hướng dễ thấy khổ hơn. Khổ
dễ nhận ra còn sướng thì khó biết! Một người luôn thấy mình… sướng thì
không khéo người ta nghi ngờ hắn có vấn đề… tâm thần! Nói chung, người già
có ba nỗi khổ thường gặp nhất, nếu giải quyết được sẽ giúp họ sống “trăm
năm hạnh phúc”:*
** Một là thiếu bạn!*
*Nhìn qua nhìn lại, bạn cũ rơi rụng dần… Thiếu bạn, dễ hụt hẫng, cô đơn và
dĩ nhiên… cô độc. Từ đó dễ thấy mình bị bỏ rơi, thấy không ai hiểu mình!
Quay quắt, căng thẳng, tủi thân. Lúc nào cũng đang như:*
*“Gậm một khối căm hờn trong cũi sắtTa nằm dài nghe ngày tháng dần
qua…!” **(Thế
Lữ).*
*Người già chỉ sảng khoái khi được rôm rả với ai đó, nhất là những ai “cùng
một lứa bên trời lận đận”… Gặp đựơc bạn tâm giao thì quả là một liều thuốc
bổ mà không bác sĩ nào có thể biên toa cho họ mua được!*
*Để giải quyết chuyện này, ở một số nước tiên tiến, người ta mở các phòng
tư vấn, giới thiệu cho những người già cùng sở thích, cùng tánh khí, có dịp
làm quen với nhau. Người già tự giới thiệu mình và nêu “tiêu chuẩn” người
bạn mình muốn làm quen. Nhà tư vấn sẽ “matching” để tìm ra kết quả và làm…
môi giới…Dĩ nhiên môi giới cho họ kết bạn. Còn sau này họ thấy tâm đầu ý
hợp tiến tới hôn nhân (nếu còn độc thân) thì họ ráng chịu! Đó là chuyện
riêng của họ. Ngày trước, Uy Viễn tướng công mà còn phải than:*
*Tao ở nhà tao tao nhớ miNhớ mi nên phải bước chân điKhông đi mi bảo rằng
không đếnĐến thì mi hỏi đến làm chiLàm chi tao có làm chi đựơcLàm được tao
làm đã lắm khi…*
* Nguyễn Công Trứ*
*Rồi họ dạy người già học vi tính để có thể “chat”, “meo” với nhau chia sẻ
tâm tình, giải tỏa stress… Thỉnh thoảng tổ chức cho các cụ họp mặt đâu đó
để được trực tiếp gặp gỡ, trao đổi, dòm ngó, khen ngợi hoặc… chê bai lẫn
nhau. Khen ngợi chê bai gì đều có lợi cho sức khỏe! Có dịp tương tác, có
dịp cãi nhau là sướng rồi. Các tế bào não sẽ đựơc kích thích, được hoạt
hóa, sẽ tiết ra nhiều kích thích tố. Tuyến thượng thận sẽ hăng lên, làm
việc năng nổ, tạo ra cortisol và epinephrine làm cho máu huyết lưu thông,
hơi thở trở nên sảng khoái, rồi tuyến sinh dục tạo ra DHEA
(dehydroepiandosterone), một kích thích tố làm cho người ta trẻ lại, trẻ
không ngờ!*
*…Dĩ nhiên phải chọn một nơi có không khí trong lành. Hoa cỏ thiên nhiên.
Thức ăn theo yêu cầu. Gợi nhớ những kỷ niệm xưa… Rồi dạy các cụ vẽ tranh,
làm thơ, nắn tượng… Tổ chức triển lãm cho các cụ. Rồi trình diễn văn nghệ
cây nhà lá vườn. Các cụ dư sức viết kịch bản và đạo diễn. Coi văn nghệ
không sướng bằng làm … văn nghệ!*
** Cái thiếu thứ hai là thiếu… ăn !*
*Thực vậy. Ăn không phải là tọng là nuốt là xực là ngấu nghiến …cho nhiều
thức ăn! Ăn không phải là nhồi nhét cho đầy bao tử! Trong cuộc sống hằng
ngày có nhiều thứ nuốt không trôi lắm! Chẳng hạn ăn trong nỗi sợ hãi, lo
âu, bực tức; ăn trong nỗi chờ đợi, giận hờn thì nuốt sao trôi? Nuốt là một
phản xạ đặc biệt của thực quản dưới sự điều khiển của hệ thần kinh. Một
người trồng chuối ngược vẫn có thể nuốt được dễ dàng! Nhưng khi buồn lo thì
phản xạ nuốt bị cắt đứt! **Nhưng các cụ thiếu ăn, thiếu năng lựơng phần lớn
là do sợ bệnh, kiêng khem quá đáng. Bác sĩ lại hay hù, làm cho họ sợ thêm!
Nói chung, chuyện ăn uống nên nghe theo mệnh lệnh của… bao tử:*
*Cư trần lạc đạo thả tùy duyênCơ tắc xan hề khốn tắc miên…”(Ở đời vui đạo
hãy tùy duyênĐói đến thì ăn mệt ngủ liền…)*
*Trần Nhân Tông*
*“Listen to your body”. Hãy lắng nghe sự mách bảo của cơ thể mình! Cơ thể
nói… thèm ăn cái gì thì nó đang cần cái đó, thiếu cái đó! Nhưng nhớ ăn là
chuyện của văn hóa ! Chuyện của ngàn năm, đâu phải một ngày một buổi. Món
ăn gắn với kỷ niệm, gắn với thói quen, gắn với mùi vị từ thuở còn thơ!
Người già có thể thích những món ăn…kỳ cục, không sao. Đừng ép! Miễn đủ bốn
nhóm: bột, đạm, dầu, rau…Mắm nêm, mắm ruốc, mắm sặc, mắm bồ hóc, tương
chao… đều tốt cả. Miễn đừng quá mặn, quá ngọt…là được. Cách ăn cũng vậy.
Hãy để các cụ tự do tự tại đến mức có thể đựơc. Đừng ép ăn, đừng đút ăn,
đừng làm “hư” các cụ! Cũng cần có sự hào hứng, sảng khoái, vui vẻ trong bữa
ăn. Con cháu hiếu thảo phải biết … giành ăn với các cụ. Men tiêu hoá được
tiết ra từ tâm hồn chớ không chỉ từ bao tử.*
** Cái thiếu thứ ba là thiếu vận động ! *
*Già thì hai chân trở nên nặng nề, như mọc dài ra, biểu không chịu nghe lời
ta nữa! Các khớp cứng lại, sưng lên, xương thì mỏng, giòn, dễ vỡ, dễ gãy…!
Ấy cũng bởi cả một thời trai trẻ đã “Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt…”
(TCS)! **Bác sĩ thường khuyên vận động mà không hướng dẫn kỹ dễ làm các cụ
ráng quá sức chịu đựng, lâm bệnh thêm. Phải làm sao cho nhẹ nhàng mà hiệu
quả, phù hợp với tuổi tác, với sức khỏe. Phải từ từ và đều đều. Ngày xưa
người ta săn bắn, hái lượm, đánh cá, làm ruộng, làm rẫy… lao động suốt
ngày. Bây giờ chỉ ngồi quanh quẩn trước TV!. Có một nguyên tắc “Use it or
lose it!” . Cái gì không xài thì teo! Thời đại bây giờ người ta xài cái đầu
nhiều quá, nên “đầu thì to mà đít thì teo”. Thật đáng tiếc!*
*Không cần đi đâu xa. Có thể tập trong nhà. Nếu nhà có cầu thang thì đi cầu
thang ngày mươi bận rất tốt. Đi vòng vòng trong phòng cũng được. Đừng có
ráng lập “thành tích” làm gì! Tập cho mình thôi.. Từ từ và đều đều… Đến lúc
nào thấy ghiền, bỏ tập một buổi … chịu hổng nổi là được! Nguyên tắc chung
là kết hợp hơi thở với vận động. Chậm rãi, nhịp nhàng. Lạy Phật cũng phải
đúng… kỹ thuật để khỏi đau lưng, vẹo cột sống. Đúng kỹ thuật là giữ tư thế
và kết hợp với hơi thở. Đó cũng chính là thiền, là yoga, dưỡng sinh… ! Vận
động thể lực đúng cách thì già sẽ chậm lại. Giảm trầm cảm, buồn lo. Phấn
chấn, tự tin. Dễ ăn, dễ ngủ…Tóm lại, giải quyết đựơc “ba cái lăng nhăng” đó
thì có thể già mà… sướng vậy!*
*Đỗ Hồng Ngọc*
*Già thì khổ, ai cũng biết. Sanh bệnh lão tử! Nhưng già vẫn có thể sướng.
Muốn sống lâu thì phải già chớ sao! Già có cái đẹp của già. Trái chín cây
bao giờ cũng ngon hơn trái giú ép. **Cái sướng đầu tiên của già là biết
mình… già, thấy mình già, như trái chín cây thấy mình đang chín trên cây.
Nhiều người chối từ già, chối từ cái sự thật đó và tìm cách giấu cái già
đi, như trái chín cây ửng đỏ, mềm mại, thơm tho mà ráng căng cứng, xanh lè
thì coi hổng được.*
*Mỗi ngày nhìn vào gương, người già có thể phát hiện những vẻ đẹp bất ngờ
như những nếp nhăn mới xòe trên khóe mắt, bên vành môi, những món tóc lén
lút bạc chỗ này chỗ nọ, cứng đơ, xơ xác… mà không khỏi tức cười! Quan sát
nhìn ngắm mình như vậy, ta mới hiểu hai chữ “xồng xộc” của Hồ Xuân Hương:*
*“Chơi xuân kẻo hết xuân đi.Cái già xồng xộc nó thì theo sau!” .*
*Có lẽ nữ sĩ lúc đó mới vào lứa tuổi 40! Thời ta bây giờ, 40 tuổi lại là
tuổi đẹp nhất. Phải đợi đến 80 mới gọi là hơi già. Trong tương lai, khi
người ta sống đến 160 tuổi thì 80 lại là tuổi đẹp nhất! **Tuy vậy, thực tế,
già thì khó mà sướng. Con người ta có cái khuynh hướng dễ thấy khổ hơn. Khổ
dễ nhận ra còn sướng thì khó biết! Một người luôn thấy mình… sướng thì
không khéo người ta nghi ngờ hắn có vấn đề… tâm thần! Nói chung, người già
có ba nỗi khổ thường gặp nhất, nếu giải quyết được sẽ giúp họ sống “trăm
năm hạnh phúc”:*
** Một là thiếu bạn!*
*Nhìn qua nhìn lại, bạn cũ rơi rụng dần… Thiếu bạn, dễ hụt hẫng, cô đơn và
dĩ nhiên… cô độc. Từ đó dễ thấy mình bị bỏ rơi, thấy không ai hiểu mình!
Quay quắt, căng thẳng, tủi thân. Lúc nào cũng đang như:*
*“Gậm một khối căm hờn trong cũi sắtTa nằm dài nghe ngày tháng dần
qua…!” **(Thế
Lữ).*
*Người già chỉ sảng khoái khi được rôm rả với ai đó, nhất là những ai “cùng
một lứa bên trời lận đận”… Gặp đựơc bạn tâm giao thì quả là một liều thuốc
bổ mà không bác sĩ nào có thể biên toa cho họ mua được!*
*Để giải quyết chuyện này, ở một số nước tiên tiến, người ta mở các phòng
tư vấn, giới thiệu cho những người già cùng sở thích, cùng tánh khí, có dịp
làm quen với nhau. Người già tự giới thiệu mình và nêu “tiêu chuẩn” người
bạn mình muốn làm quen. Nhà tư vấn sẽ “matching” để tìm ra kết quả và làm…
môi giới…Dĩ nhiên môi giới cho họ kết bạn. Còn sau này họ thấy tâm đầu ý
hợp tiến tới hôn nhân (nếu còn độc thân) thì họ ráng chịu! Đó là chuyện
riêng của họ. Ngày trước, Uy Viễn tướng công mà còn phải than:*
*Tao ở nhà tao tao nhớ miNhớ mi nên phải bước chân điKhông đi mi bảo rằng
không đếnĐến thì mi hỏi đến làm chiLàm chi tao có làm chi đựơcLàm được tao
làm đã lắm khi…*
* Nguyễn Công Trứ*
*Rồi họ dạy người già học vi tính để có thể “chat”, “meo” với nhau chia sẻ
tâm tình, giải tỏa stress… Thỉnh thoảng tổ chức cho các cụ họp mặt đâu đó
để được trực tiếp gặp gỡ, trao đổi, dòm ngó, khen ngợi hoặc… chê bai lẫn
nhau. Khen ngợi chê bai gì đều có lợi cho sức khỏe! Có dịp tương tác, có
dịp cãi nhau là sướng rồi. Các tế bào não sẽ đựơc kích thích, được hoạt
hóa, sẽ tiết ra nhiều kích thích tố. Tuyến thượng thận sẽ hăng lên, làm
việc năng nổ, tạo ra cortisol và epinephrine làm cho máu huyết lưu thông,
hơi thở trở nên sảng khoái, rồi tuyến sinh dục tạo ra DHEA
(dehydroepiandosterone), một kích thích tố làm cho người ta trẻ lại, trẻ
không ngờ!*
*…Dĩ nhiên phải chọn một nơi có không khí trong lành. Hoa cỏ thiên nhiên.
Thức ăn theo yêu cầu. Gợi nhớ những kỷ niệm xưa… Rồi dạy các cụ vẽ tranh,
làm thơ, nắn tượng… Tổ chức triển lãm cho các cụ. Rồi trình diễn văn nghệ
cây nhà lá vườn. Các cụ dư sức viết kịch bản và đạo diễn. Coi văn nghệ
không sướng bằng làm … văn nghệ!*
** Cái thiếu thứ hai là thiếu… ăn !*
*Thực vậy. Ăn không phải là tọng là nuốt là xực là ngấu nghiến …cho nhiều
thức ăn! Ăn không phải là nhồi nhét cho đầy bao tử! Trong cuộc sống hằng
ngày có nhiều thứ nuốt không trôi lắm! Chẳng hạn ăn trong nỗi sợ hãi, lo
âu, bực tức; ăn trong nỗi chờ đợi, giận hờn thì nuốt sao trôi? Nuốt là một
phản xạ đặc biệt của thực quản dưới sự điều khiển của hệ thần kinh. Một
người trồng chuối ngược vẫn có thể nuốt được dễ dàng! Nhưng khi buồn lo thì
phản xạ nuốt bị cắt đứt! **Nhưng các cụ thiếu ăn, thiếu năng lựơng phần lớn
là do sợ bệnh, kiêng khem quá đáng. Bác sĩ lại hay hù, làm cho họ sợ thêm!
Nói chung, chuyện ăn uống nên nghe theo mệnh lệnh của… bao tử:*
*Cư trần lạc đạo thả tùy duyênCơ tắc xan hề khốn tắc miên…”(Ở đời vui đạo
hãy tùy duyênĐói đến thì ăn mệt ngủ liền…)*
*Trần Nhân Tông*
*“Listen to your body”. Hãy lắng nghe sự mách bảo của cơ thể mình! Cơ thể
nói… thèm ăn cái gì thì nó đang cần cái đó, thiếu cái đó! Nhưng nhớ ăn là
chuyện của văn hóa ! Chuyện của ngàn năm, đâu phải một ngày một buổi. Món
ăn gắn với kỷ niệm, gắn với thói quen, gắn với mùi vị từ thuở còn thơ!
Người già có thể thích những món ăn…kỳ cục, không sao. Đừng ép! Miễn đủ bốn
nhóm: bột, đạm, dầu, rau…Mắm nêm, mắm ruốc, mắm sặc, mắm bồ hóc, tương
chao… đều tốt cả. Miễn đừng quá mặn, quá ngọt…là được. Cách ăn cũng vậy.
Hãy để các cụ tự do tự tại đến mức có thể đựơc. Đừng ép ăn, đừng đút ăn,
đừng làm “hư” các cụ! Cũng cần có sự hào hứng, sảng khoái, vui vẻ trong bữa
ăn. Con cháu hiếu thảo phải biết … giành ăn với các cụ. Men tiêu hoá được
tiết ra từ tâm hồn chớ không chỉ từ bao tử.*
** Cái thiếu thứ ba là thiếu vận động ! *
*Già thì hai chân trở nên nặng nề, như mọc dài ra, biểu không chịu nghe lời
ta nữa! Các khớp cứng lại, sưng lên, xương thì mỏng, giòn, dễ vỡ, dễ gãy…!
Ấy cũng bởi cả một thời trai trẻ đã “Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt…”
(TCS)! **Bác sĩ thường khuyên vận động mà không hướng dẫn kỹ dễ làm các cụ
ráng quá sức chịu đựng, lâm bệnh thêm. Phải làm sao cho nhẹ nhàng mà hiệu
quả, phù hợp với tuổi tác, với sức khỏe. Phải từ từ và đều đều. Ngày xưa
người ta săn bắn, hái lượm, đánh cá, làm ruộng, làm rẫy… lao động suốt
ngày. Bây giờ chỉ ngồi quanh quẩn trước TV!. Có một nguyên tắc “Use it or
lose it!” . Cái gì không xài thì teo! Thời đại bây giờ người ta xài cái đầu
nhiều quá, nên “đầu thì to mà đít thì teo”. Thật đáng tiếc!*
*Không cần đi đâu xa. Có thể tập trong nhà. Nếu nhà có cầu thang thì đi cầu
thang ngày mươi bận rất tốt. Đi vòng vòng trong phòng cũng được. Đừng có
ráng lập “thành tích” làm gì! Tập cho mình thôi.. Từ từ và đều đều… Đến lúc
nào thấy ghiền, bỏ tập một buổi … chịu hổng nổi là được! Nguyên tắc chung
là kết hợp hơi thở với vận động. Chậm rãi, nhịp nhàng. Lạy Phật cũng phải
đúng… kỹ thuật để khỏi đau lưng, vẹo cột sống. Đúng kỹ thuật là giữ tư thế
và kết hợp với hơi thở. Đó cũng chính là thiền, là yoga, dưỡng sinh… ! Vận
động thể lực đúng cách thì già sẽ chậm lại. Giảm trầm cảm, buồn lo. Phấn
chấn, tự tin. Dễ ăn, dễ ngủ…Tóm lại, giải quyết đựơc “ba cái lăng nhăng” đó
thì có thể già mà… sướng vậy!*
*Đỗ Hồng Ngọc*
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét