Cái ống hút của ngài Bộ trưởng

Cái ống hút của ngài Bộ trưởng
Tháng Ba 23, 2013
Hồi Jack Lew nhậm chức, dân Mỹ bị ta thán chữ ký của ông “xấu tệ hại”,
như “soắn ống hút”. Nhưng ñó là những chiếc ống hút dùng ñể uống trà ñá, ñể thực hiện lời hứa cắt
giảm chi phí công, chứ không phải dùng ñể ký các chính sách tận thu.
Hơn 1 tháng trước, ngày 13.2, phát biểu trước phiên ñiều trần Ủy ban Tài chính Thượng viện Mỹ, ông
Jack Lew, bấy giờ mới chỉ là ứng viên Bộ trưởng Bộ Tài chính Mỹ cam kết cắt giảm chi tiêu, trong khi
việc cắt giảm thâm hụt ngân sách “không bao gồm việc cắt giảm các khoản ñầu tư quan trọng, chẳng
hạn cho lĩnh vực giáo dục”.

2 tuần sau khi ngồi ghế Bộ trưởng, trong chuyến công du tới Trung Quốc ngày 19.3 vừa qua, ông Jack
Lew ñã khiến cư dân mạng xôn xao trước một bữa trưa “không thể giản dị hơn”.
Theo truyền thông, sau cuộc gặp cấp cao với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại ðại lễ ñường
nhân dân Bắc Kinh, Bộ trưởng Lew cùng 3 ñồng nghiệp ghé vào một hàng sủi cảo. Và chi phí cho bữa
ăn, chỉ gồm bánh bao, ñồ nguội và trà của cả nhóm 4 người chỉ vỏn vẹn 109 nhân dân tệ (khoảng 17,5
USD).
Sự kiện gây chấn ñộng ñến nỗi, không chỉ cư dân mạng ra sức bàn tán, Từ Hân một học giả ở Bắc
Kinh sau ñó bình luận: “Sau khi ñọc bản tin về bữa ăn trưa 109 tệ của ông Lew, tôi nhớ ngay ñến bữa
ăn 79 tệ của ông Joe Biden (phó tổng thống Mỹ) cũng ở một nhà hàng nhỏ tại Bắc Kinh và chuyến bay
hạng thường ñến Bắc Kinh của ông Gary Locke (ñại sứ Mỹ tại Trung Quốc). Tôi cũng nghĩ ñến hàng
trăm tỉ nhân dân tệ mà các công bộc của chúng ta chi tiêu hàng năm cho việc ăn uống, ñi lại, công du 86
nước ngoài trong khi trẻ em ở nông thôn Trung Quốc không có ñủ cơm ăn, áo mặc hay bàn ghế ñể
ngồi học”.
Sự việc còn ñi xa hơn khi ông Từ tiếp tục viết lời mời trên Weibo ngày 19-3: “Tôi muốn mời bộ
trưởng tài chính Mỹ ñi ăn và giá bữa ăn sẽ không thấp hơn 901 nhân dân tệ ñâu”. Lãnh sự quán Mỹ tại
Hồng Kông có lời ñáp tạ vào sáng hôm sau cũng trên Weibo: “Ông Từ, một bữa ăn 109 nhân dân tệ là
quá ñủ với chúng tôi rồi. 901 tệ ư? Chúng tôi không thể nhận nhưng chúng tôi rất cảm kích”.
Jack không phải là biểu tượng duy nhất về sự giản dị. Tim Geithner, người tiền nhiệm của ông vẫn
sống trong một ngôi nhà mà truyền thông nhận xét là “bình dị, tối giản”. Tân ñại sứ Mỹ tại Trung
Quốc Gary Locke cũng từng “bị” truyền thông bắt gặp, ăn mặc như một tài xế taxi, lưng ñeo ba lô và
dùng thẻ mua café giảm giá trên ñường sang Bắc Kinh nhậm chức. Còn người phụ nữ quyền lực nhất
hành tinh Hillary Clinton từng “gây sốc” khi tự tay cầm dù bước xuống từ chiếc Air force One.
Một bữa trưa giản dị, một căn nhà khiêm tốn, một chiếc thẻ giảm giá, một chiếc ô tối màu tự cầm trên
tay nhưng mang lại biết bao nhiêu thông ñiệp. ðó là khoảng cách “không có khoảng cách” giữa lối
sống của một chính khách tầm cỡ thế giới, và những người dân. ðó là việc thực hiện một cách thực
tiễn nhất những lời hứa mà một chính khách, một Bộ trưởng ñã long trọng hứa trước người dân. Liệu
có thể giảm chi tiêu khi các chính khách, bằng tiền công, dùng những bữa ăn thừa mứa?
Trong số những người “sốc nặng” vì bữa trưa quá giản dị, quá “bèo” của vị Bộ trưởng, ñương nhiên có
cả dân Việt Nam. Bởi ngay cả khi khó tính cho ñó là “diễn kịch” thì người dân, ở ñâu cũng vậy, vẫn
cần quan chức diễn kịch.
Chẳng có gì khó hiểu khi trong 3 ngày qua, cũng là các vị bộ trưởng
hoặc hàm bộ trưởng, ñã có những phát ngôn và hành ñộng mà người dân không thể hiểu nổi.
Vị thì ñòi tiền “ñặt cược” của dân kiện. Người khác thì giải thích sự thất hứa trước cử tri, rằng “rất bức
xúc và quyết tâm làm sớm nhưng khi thực hiện mới phát sinh phức tạp”. 87
ðó là vị nào thì chả cần phải nhắc tên cúng cơm, bởi ñó là việc trời biết, ñất biết, dân biết, và chính vị
ñó cũng biết.
Hồi Jack Lew nhậm chức, dân Mỹ bị ta thán chữ ký của ông, những chữ ký sẽ xuất hiện trên tờ dollar
là “xấu tệ hại”, thậm chí, nó xấu ñến mức ñược so sánh với “dây ñiện thoại”, “lò so”, thậm chí “soắn
ống hút”.
Ồ, nhưng ñó là những chiếc ống hút dùng ñể uống trà ñá ñể thực hiện lời hứa cắt giảm chi phí công,
chứ không phải dùng ñể ký các chính sách tận thu, trong khi lời hứa xóa bỏ phí chồng phí thì lại không
thực hiện ñược vì khách quan.